Son 20 yıl gözlemlendi. Dünya çekirdeğinde büyük değişiklik; bilim insanları açıkladı

İçerisinde milyarlarca canlıya ev sahipliği yapan gezegenimiz, zaman içerisinde büyük değişikliklere uğruyor. Gerek Güneş Sistemi’nde gerekse Dünya içinde yaşanan hareketlilik, beraberinde değişiklikleri de getiriyor.

Bilim insanlarının son çalışması da Dünya’da son yirmi yılda yaşanan önemli bir değişikliği gözler önüne seriyor.

bbc.com’un haberine göre Dünyamızın en derin katmanı olan iç çekirdeği, yapılan araştırmalara göre son yirmi yılda şekil değişikliğine uğradı. 

Bilmeyenler için gezegenin merkezinde yer alan iç çekirdek, demir ve nikelden oluşan sıcak bir küredir. Sıvı ve katı olmak üzere ikiye ayrılan bu iç çekirdek, bilim insanlarının deprem için sismik hareketleri de takip ettiği önemli bir etken. 

ABD ve Çinli sismologlar iç çekirdeği incelerken, hem şekli hem dönüş hızı bakımından son 20 yılda değişiklikler yaşandığını tespit etti. 

Söz konusu çalışma Nature Geoscience dergisinde yayımlanırken, ayaklarımızın 2.900 kilometre (1.802 mil) altında gerçekleşen, daha önce bilinmeyen dinamikleri de ortaya koyuyor. 

DAHA ÖNCE DE DEĞİŞİM FARK EDİLMİŞTİ

Aslında bu, bilim insanlarının iç çekirdekte yaptığı ilk inceleme değil.

Bundan yıllar önce tarihler 2010’u gösterdiğinde de o dönemin uzmanları, iç çekirdeğin dönüş hızının Dünya’nın geri kalanına kıyasla yavaşladığın öne sürmüştü. 

Yeni çalışmada ise, Güney Kaliforniya Üniversitesi'nden (Los Angeles) sismolog John E. Vidale ve ekibi, 2010 öncesi ve sonrası tekrarlayan depremlerden elde edilen verileri analiz etti. 

İkinci depremin meydana geldiği anda iç çekirdeğin dönüşü, ilk depremde olduğu konuma geri döndüğünde, iki deprem arasındaki sismik dalgalardaki farklılıkların dönüş hızından kaynaklanamayacağı sonucuna varıldı. 

İlginç şekilde araştırmacılar, iç çekirdeğin dış çekirdek ile sınırına yakın sığ bölgelerinden geçen sismik dalga çiftlerinde garip farklılıklar gözlemledi. Bu detayı paylaşan bilim insanları, gezegenimizin iç çekirdeğinin şeklindeki değişimlere işaret edebileceğini vurguladı.

Konuya ilişkin yorumda bulunan araştırmacılar, "İç çekirdek sınırına yakın değişiklikler, büyük olasılıkla, sınır topografyası ile manto yoğunluğu anormalleri arasındaki etkileşimlerden veya dış çekirdek konveksiyonunun iç çekirdek üzerindeki etkisinden kaynaklanan viskoz deformasyonun bir sonucu olarak ortaya çıkıyor" dedi. Başka bir deyişle, Dünya’nın katmanları arasındaki karmaşık etkileşimler nedeniyle iç çekirdeğin şekli zamanla değişikliğe uğruyor olabilir. 

DEĞİŞİMLER İKİ FAKTÖRDE YAŞANIYOR

Araştırmacılar, iç çekirdekten geçen sismik dalgalardaki değişimlerin hem dönüş hareketinden hem de sınırındaki aktivite olmak üzere iki faktörden kaynaklandığını ortaya koyarak, uzun süredir devam eden bir tartışmaya açıklık getirmiş oldu. 

Öyle ki  yıllar önce yapılan araştırmalar, iç çekirdeğin zaman içinde ya dönüş hızında ya da şeklinde değişiklikler geçirdiğini ortaya koyuyordu; ancak ikisinin aynı anda gerçekleşebileceğinin düşünülmediği belirtildi. 

Sonuç olarak bu sonuçlarda çok fazla endişe duymamak gerek. Zira günlük hayatımıza doğrudan bir etkide bulunmasa da, üzerinde yaşadığımız gezegenin işleyişine dair önemli bilgiler sunuyor. 

Kaynak: BBC
Kaynak: Nature Geoscience
Derleme: techturco.com